H2 Milieu en Duurzaamheid
2.1 Energietransitie
De energietransitie en de daarbij behorende verduurzaming zijn noodzakelijk voor ons land en onze gemeente. Verduurzamen doe je als gemeente niet alleen, maar samen met je inwoners en ondernemers. Deze samenwerking is belangrijk om het draagvlak voor mogelijk ingrijpende maatregelen te vergroten en ervoor te zorgen dat de stem van de inwoners altijd gehoord wordt. De energietransitie biedt enorme kansen en uitdagingen. Innovatie wordt gestimuleerd en creëert daardoor ook werkgelegenheid.
Het bedrijfsleven heeft de afgelopen jaren volop ingezet op nieuwe ontwikkelingen. Daar moet de gemeente volop gebruik van maken. De gemeente Barneveld heeft via de RES (Regionale Energie Strategie) vooral ingezet op windenergie. Lokaal Belang kiest niet voor wind, maar voor zonne-energie. Lokaal Belang zet tevens in op energiebesparing. Energie die je bespaart hoeft ook niet te worden opgewekt, daar zit de winst op korte termijn. Daarnaast wil Lokaal Belang zich richten op nieuwe alternatieven zoals geothermie (aardwarmte). Geothermie en mono-mestvergisters kunnen er bijvoorbeeld voor zorgen dat er geen landschapsvervuilende windmolens nodig zijn.
Energie besparen
Lokaal Belang wil dat de gemeente volop inzet op energiebesparing voor bedrijven en inwoners. Dit geldt voor inwoners met een brede, maar vooral ook inwoners met een smalle portemonnee. Belangrijk is om woningen te isoleren of, indien mogelijk, zelf duurzame energie op te wekken. Want voor Lokaal Belang snijdt het mes daar aan twee kanten. Enerzijds is een energiezuinige en duurzame woning een woning voor de toekomst. Anderzijds voorkomt het energiearmoede bij lagere inkomens. Lokaal Belang stimuleert het gebruik van daken voor het opwekken van zonne-energie. Daarnaast wil Lokaal Belang dat er bij de bouw van nieuwe woonwijken rekening gehouden wordt met de mogelijkheid van verwarming op termijn via waterstof, groen gas en geothermie.
Alternatieve energiemix
Lokaal Belang staat voor een duurzaamheidsagenda die een significante, meetbare en concrete bijdrage levert aan het reduceren van de uitstoot van stikstof en/of CO2. Daarbij vindt Lokaal Belang het van groot belang dat de impact op het woongenot van de inwoners van de gemeente Barneveld tot een minimum wordt beperkt. Ook mogen de berekende en daadwerkelijke kosten voor het verduurzamen van de gemeente Barneveld niet alleen worden neergelegd bij de inwoners, maar moeten meerdere partijen hier gezamenlijk een bijdrage aan leveren. Kortom; duurzaamheidsmaatregelen moeten betaalbaar blijven voor de inwoners. Het mag niet zo zijn dat inwoners direct of indirect gedwongen worden tot het aangaan van financiële verplichtingen die zij misschien niet willen en niet kunnen dragen. De vrijwilligheid staat hier voorop. Lokaal Belang heeft mede dankzij de hulp van experts een alternatieve energie-mix opgesteld. Deze alternatieve energie-mix sluit mega-windmolens uit en zet volop in op zonne-energie, monomestvergisters, besparingen en geothermie. Op de website van Lokaal Belang is daar een speciale en uitgebreide pagina aan gewijd (www.lokaal-belang.com/lb-alternatieve-energiemix )
2.2 Windenergie
Lokaal Belang vindt dat mega-windmolens behoren tot industriële inrichtingen en daarom horen deze windmolens niet thuis in een landelijk gebied en bij bestaande/nieuwe woonwijken. Lokaal Belang is tegenstander van de komst van de 3 mega-windmolens nabij Zeumeren, op industrieterrein Harselaar en vindt de gehele gemeente ongeschikt voor mega-windmolens. Er is eenvoudigweg te weinig wind in onze gemeente door haar ongunstige, windluwe ligging, maar bovenal veroorzaken mega-windmolens schade aan het landschap en het welzijn en gezondheid van haar inwoners. Daarom pleit Lokaal Belang er al vele jaren voor dat mega-windmolens in een omgeving geplaatst worden waar geen woningen of woonwijken staan of in de nabije toekomst gebouwd worden. Bijvoorbeeld op zee of in poldergebieden. Daarbij is het van essentieel belang dat de omwonenden van de mega-windmolens geen hinder ondervinden in de vorm van verminderen van woongenot, en/of het verminderen van hun fysieke- en mentale gesteldheid. Belangrijk te vermelden is dat Lokaal Belang geen tegenstander is van windenergie op zichzelf, maar het plaatsen van windmolens mag simpelweg niet leidend worden en daarmee ten koste gaan van het welzijn en de gezondheid van de inwoners van de gemeente Barneveld.
Compensatie
Omdat de windintensiteit van onze gemeente door haar geografische ligging laag is, zijn mega-windmolens met een tiphoogte van tenminste 225 meter noodzakelijk. Mochten er toch (onverhoopt) windmolens in de gemeente Barneveld worden geplaatst, dan moet de gemeente voorzien in een (financiële) compensatie voor de omwonenden die, op wat voor manier dan ook, hinder ondervinden. Deze compensatie moet volgens Lokaal Belang vergoed worden door de initiatiefnemer(s) en grondeigenaren die verdienen aan het plaatsen van windmolens.
Geen extra mega-windmolens
Lokaal Belang staat voor het principe: geen windmolens in de gemeente Barneveld. Echter, mocht de gemeente Barneveld na het aannemen van de structuurvisie wind toch overgaan tot het verstrekken van vergunningen, dan zal Lokaal Belang zich moeten neerleggen bij dit democratisch genomen besluit. Dat verandert niets aan het genoemde principe waar Lokaal Belang voor staat. Namelijk, geen megawindmolens in onze gemeente maar ook geen éxtra mega-windmolens bovenop de 3 geplande megawindmolens waarvan sprake is in de structuurvisie wind.
2.3 Zonne-energie
Lokaal Belang is een groot voorstander van zonne-energie en is op dit gebied zeer ambitieus daar waar het gaat om grootschalige plaatsing van zonnepanelen op daken van bedrijven en schuren. Tevens zet Lokaal Belang in op zonneparken langs snelwegen, spoorwegen, boven parkeerplaatsen en andere locaties.
Zonneweides
Zon op land ligt gevoelig bij de agrarische sector. Daar waar de voedselproductie direct in het gedrang komt door een zonneweide is een dergelijke locatie dan ook ongewenst. Echter, Lokaal Belang is van mening dat ieder initiatief serieus moet worden bekeken, ook initiatieven vanuit de agrarische sector zelf. Indien een agrariër zijn of haar land wil inzetten voor de opwekking van zonne-energie (‘solar-farming’) moet dit mogelijk zijn. De laatste technieken met betrekking tot zonneweides laten zien dat de biodiversiteit onder en rond zonneweides juist toeneemt indien de juiste keuze gemaakt wordt voor technieken die dit bevorderen. Daarom genieten zulke nieuwe technieken ook de voorkeur voor Lokaal Belang. Angstverhalen van sommige belangenorganisaties dat zonneweides zorgen voor uitdroging van de ondergrond met woestijnvorming zijn volgens Lokaal Belang niet onderbouwd.
Zonneladder
De gemeente Barneveld kent een enorm buitengebied. Lokaal Belang heeft laten uitrekenen dat bij ingebruikname van minder dan 1 procent van het totaal aantal hectares landbouwgrond in onze gemeente, reeds kan worden voldaan aan alle ambities voor grootschalige opwek van zonne-energie in onze gemeente. De zonneladder is een goed systeem om gemeentelijke ambities met betrekking tot zonneenergie toe te passen.
Communicatie
De laatste jaren is duidelijk geworden dat een goede communicatie tussen gemeente en omwonenden essentieel is voor het welslagen van initiatieven. Helaas heeft het daar wel eens aan ontbroken. Daarom wil Lokaal Belang dat bij ieder grootschalig zonne-energie project er een plan van aanpak komt met betrekking tot communicatie, inspraak en participatie.
2.4 Mono-mestvergisters
Door de veehouderij in de gemeente Barneveld wordt jaarlijks meer dan 650.000 ton mest geproduceerd. Een vergister die 200.000 ton mest vergist heeft een continue energieopbrengst (biogas) van 160 TJ (bron energievisie gemeente Barneveld). En dat is heel veel vergeleken met een windmolen die 25.5 TJ per jaar oplevert (als het waait). Minister Schouten heeft onlangs bekend gemaakt dat in de toekomst alle mest die niet in de eigen regio benut kan worden, vergist moet worden. De potentie van mono mestvergisting is daarom enorm (volgens De Boerderij, 4 november 2021). Lokaal Belang is voorstander van mono mestvergisters als onderdeel van de energievisie van de gemeente Barneveld. Randvoorwaarden zijn wel dat dergelijke vergisters op goede wijze infrastructureel worden ingepast en dat er geen stankoverlast ontstaat. Technisch gezien moet dit mogelijk zijn.
2.5 Geothermie
Geothermie is energie die wordt opgewekt uit aardwarmte. Deze aardwarmte kan worden gebruikt voor het verwarmen van woningen en bedrijven en indirect voor het opwekken van energie.
Lokaal Belang wil dat de gemeente Barneveld meer aandacht besteedt aan deze nieuwe en duurzame vorm van energie. Het is spijtig dat er in de RES (Regionale Energie Strategie) weinig tot geen aandacht is voor geothermie. Lokaal Belang wil daarom dat er bij toekomstige RES-discussies veel meer concrete aandacht komt voor geothermie.
Er zijn in Nederland momenteel meer dan 20 gemeenten waar aardwarmte al wordt gebruikt voor het verwarmen voor woningen. In onze directe omgeving, in de gemeente Amersfoort, verwacht men op niet al te lange termijn al 10.000 woningen via geothermieprojecten van warmte te voorzien. Daarvoor zijn door het ministerie van EZK eind 2020 twee concessies voor proefboringen verleend. In onze gemeente hebben in de winter van 2019-2020 tevens proefboringen plaatsgevonden om de geschiktheid van aardwarmte in onze gemeente te onderzoeken. Het is spijtig dat de gemeenteraad nog steeds moet wachten op de uitkomsten van deze boringen. Dit geeft ook aan dat de urgentie bij het huidige gemeentebestuur met betrekking tot de mogelijkheden van geothermie ontbreekt. Daar wil Lokaal Belang verandering in brengen.
2.6 Thuisbatterijen
Lokaal Belang is voorstander van aandacht voor het uitrollen van toekomstige mogelijkheden en alternatieven om te verduurzamen. Een voorbeeld hiervan is het gebruik van thuisbatterijen. Momenteel worden deze in Nederland nog amper verkocht, maar Lokaal Belang ziet hierin een mogelijkheid en tegelijkertijd ook een noodzaak om deze vorm van verduurzaming te stimuleren. De thuisbatterij kan worden gezien als een eerste stap voor een particuliere opslag van energie. De volgende stap kan zijn, het delen van een batterij met de buurt. Een derde stap, het delen van een batterij met de wijk. Er zijn voldoende ontwikkelmogelijkheden om deze vorm van verduurzaming te stimuleren en onder de aandacht te brengen. Belangrijk ook i.v.m. capaciteitsproblemen van het netwerk.
2.7 Afval en milieu
Afvalscheiding
Lokaal Belang wil dat regelmatig wordt geëvalueerd of het huidige beleid van afvalscheiding met maar liefst 4 kliko’s (bronscheiding) wel het meest efficiënt en doelmatig is. Tevens wil Lokaal Belang dat er onderzocht wordt of gehele of gedeeltelijke afvalscheiding achteraf (nascheiding) niet beter is voor het milieu en goedkoper is voor zowel inwoners als de gemeente zelf. Indien blijkt dat dit het geval is dan dient de gemeente daar adequaat naar te handelen en kan het aantal kliko’s terug van 4 naar 3.
Geen Diftar
Lokaal Belang is een tegenstander van het invoeren van ‘Diftar’, dat wil zeggen dat de inwoner betaalt per kilo van de aangeleverde hoeveelheid afval. Het risico op afvaldumping in de natuur is hierbij aanzienlijk, evenals de natuurschade. De schade en het opruimen van afvaldumpingen moeten overigens daar waar mogelijk verhaald worden op de dader.
Circulaire gemeente
Het laatste jaar (2021) heeft duidelijk gemaakt dat grondstoffen schaarser worden, terwijl gebruikte grondstoffen vaak als afval in ons leefmilieu terechtkomen. De landelijke overheid heeft de ambitie uitgesproken om in 2050 volledig circulair te zijn waarbij wordt ingezet op hergebruik van grondstoffen en producten en een sterke daling van de afvalstroom. Het is belangrijk dat ook de gemeente Barneveld op dit gebied ambitieus is. Ook voor onze gemeente geldt dat er verder gekeken moet worden naar het vergroten van het hergebruik van grondstoffen. Hierbij kan gedacht worden aan hergebruik van sloopafval dat vrijkomt bij de sloop van gebouwen en wegen.
Milieustraat
Met het oog op de toekomstige renovatie en uitbreiding van de milieustraat vindt Lokaal Belang het belangrijk dat daarbij van de gelegenheid gebruik wordt gemaakt om de toegang tot de milieustraat onder de loep te nemen. In coronatijd is de hoeveelheid afval bij de milieustraat explosief gestegen. Goede bereikbaarheid van de milieustraat voor onze inwoners kwam daardoor regelmatig in het geding. Lokaal Belang blijft zich inzetten voor een goede bereikbaarheid en efficiënte afhandeling.
Inzet op rechtmatig gebruik
Omdat het operationeel houden van de milieustraat kosten met zich meebrengt wil Lokaal Belang dat onrechtmatig gebruik teruggedrongen wordt. LB wil dat er gerichte maatregelen genomen worden om de toegangscontrole tot de milieustraat te verbeteren. Dit omdat de milieustraat bedoeld is voor en betaald wordt door de inwoners van de gemeente Barneveld.
Ondergrondse centrale afvalinzameling
Met de renovatie en daarmee de uitbreiding van de milieustraat en met het oog op het groeiend aantal inwoners van de gemeente Barneveld, is het volgens Lokaal Belang geen overbodige luxe om tevens te onderzoeken of onze inwoners behoefte hebben aan ondergrondse centrale afvalinzameling. Deze inzameling draagt bij tot het verminderen van kliko’s in de tuin en is daarom prettig voor inwoners die kleiner behuisd zijn of minder kliko’s wensen te hebben.
Afvalwijzer en stookwijzer
De afvalwijzer is een handig middel en stimuleert inwoners om op een correcte wijze afval te scheiden. Lokaal Belang is voorstander van het uitbreiden van deze app met de stookwijzer. Deze stookwijzer adviseert inwoners bij ongunstige omstandigheden in het kader van de volksgezondheid niet te stoken, bijvoorbeeld bij dichte mist of windstil weer. Dit draagt bij aan schonere lucht en daardoor minder overlast en negatieve gezondheidseffecten. Op verzoek van Lokaal Belang is onderzocht of deze functie kan worden geïntegreerd in de app. Lokaal Belang is erg blij dat dit ook daadwerkelijk gerealiseerd gaat worden. Lokaal Belang wil graag onderzocht hebben of een stookverbod mogelijk is in combinatie met dit stookalert van het RIVM. Het is namelijk onomstreden dat houtstook voor de luchtkwaliteit flink vervuilend is; verhoudingsgewijs vervuilender dan gas of olie.
2.8 Gezonde leefomgeving
Voor Lokaal Belang is het inademen van schone lucht essentieel. Wij maken ons grote zorgen over het laatste rapport van het RIVM met betrekking tot de luchtkwaliteit in onze regio (Monitoring luchtkwaliteit RIVM en kenniscentrum InfoMil). Dit rapport heeft aangetoond dat de lucht in de regio Barneveld verre van schoon is.
Gezonde leefomgeving en vergunningenbeleid
Op veel plekken in de gemeente Barneveld zijn de concentraties fijnstof en stikstofdioxide maar net binnen de grenswaarden. Belangrijke oorzaken volgens dit RIVM-rapport zijn de vele veehouderijen in onze regio. Medeverantwoordelijk, maar in mindere mate, zijn het wegvervoer en vervuiling vanuit het Ruhrgebied. Door de veehouderij worden de laatste jaren veel inspanningen geleverd gericht op vermindering van fijnstof- en ammoniakemissie. Dat is een goede zaak. Daarvoor is een manifest ‘Gezonde Leefomgeving’ opgesteld. Lokaal Belang hoopt dat dit een positief effect heeft op toekomstige metingen van het RIVM, maar heeft niet de illusie dat dit probleem op korte of middellange termijn volledig wordt opgelost. Daarom is geleidelijke inkrimping van de huidige veestapel in onze gemeente waarschijnlijk onvermijdelijk. De mogelijke komst van een railterminal in combinatie met de wens van Regio Food Valley om grote logistieke bedrijven naar de gemeente Barneveld te halen, zorgen samen voor honderdduizenden extra vrachtwagenbewegingen in onze gemeente. Dit is niet goed voor de druk op onze toch al overvolle wegen en zorgt voor extra fijnstof- en stikstofbelasting. Alleen de railterminal al zal voor vele tienduizenden (exclusief overslag en groei) extra vrachtwagenbewegingen zorgen. Daarbij zorgt deze extra uitstoot van stikstof en fijnstof voor verdere verslechtering van de luchtkwaliteit in een gemeente waar de lucht nu al flink vervuild is.
Schone lucht akkoord
De gemeente Barneveld heeft het Schone Lucht Akkoord getekend. Dat akkoord streeft naar een verbetering van de luchtkwaliteit die 50% gezondheidswinst oplevert in 2030 ten opzichte van 2016. Lokaal Belang wil dat de gemeente in de komende bestuursperiode alle instrumenten inzet die leiden tot verdere verbetering van de luchtkwaliteit.
Geurnorm en woningbouw
Lokaal Belang is een tegenstander van het verhogen van de geurnorm om toekomstige bouwprojecten mogelijk te maken. Voordat woningbouw plaats kan vinden dient de lucht schoon genoeg te zijn middels een oplossing die gerealiseerd wordt in samenspraak met het betreffende agrarische bedrijf. Een uitstekende financiële ondersteunings-of compensatieregeling voor bijvoorbeeld luchtbehandelingsinstallaties of indien noodzakelijk bedrijfsverplaatsing is hiervoor voorwaarde voordat er woningbouw binnen bestaande geurcirkels kan worden gerealiseerd.
Biomassa
Biomassacentrales en zeker houtige biomassacentrales zijn slecht voor de gezondheid. De luchtkwaliteit heeft flink te lijden onder biomassacentrales door uitstoot van fijnstof, roet en stikstof. Uit uitgebreid onderzoek blijkt dat deze centrales negatieve gezondheidsgevolgen hebben voor mensen met astma, COPD en hart- en vaatziekten. Bovendien veroorzaakt de aanvoer van biomassa milieuvervuiling door transport. Daarnaast wordt het door nieuwe inzichten steeds duidelijker dat biomassa geen bijdrage levert aan CO2- afname. Omdat de groei van bomen het huidige tempo van verbranden decennialang niet kan compenseren komt er per saldo meer CO2 in de lucht. Daarnaast is ontbossing, in het kader van het klimaat en duurzaamheid, zeer onwenselijk. Biomassacentrales moeten we dus echt niet willen; ze zijn niet duurzaam. Niet voor onze gemeente, maar ook niet voor de regio. Geen vergunningen dus voor biomassacentrales wat Lokaal Belang betreft.
Datacenters
In 2030 bestaat de helft van de energiebehoefte van Nederland uit de energiebehoefte van datacentra. Het kan niet zo zijn dat de ‘lasten’ van het duurzaamheidsbeleid in de vorm van overlast, landschapsvervuiling door mega-windmolens en kosten bij de inwoners terechtkomen, maar de duurzaam opgewekte energie niet of nauwelijks ten goede komt aan hun energievoorziening. Ofwel, onze duurzaam opgewekte energie mag niet worden “opgeslurpt” door datacentra. Daarom is Lokaal Belang geen voorstander van datacentra in onze gemeente.