H4 Groen en Openbare Ruimte
De gemeente Barneveld ligt op een prachtige en unieke locatie in Nederland: De Veluwe. Onze gemeente wordt gekarakteriseerd door de aanwezigheid van veel groen waar niet alleen de inwoners van genieten, maar ook de grote hoeveelheid toeristen die onze gemeente graag bezoeken. Een groene en schone leefomgeving draagt bij aan het welzijn van onze inwoners. Het groen heeft tevens een reinigende werking op de lucht die wij inademen en is belangrijk voor een goed ecosysteem. Het is daarom van belang om zorgvuldig om te gaan met onze omgeving en het aanwezige groen. Ons groene kapitaal is een kostbaar bezit en daar dienen wij zuinig mee om te gaan. Een nette en verzorgde openbare ruimte draagt tevens bij aan het gevoel van welzijn en veiligheid.
Oosterbos
4.1 Het groene kapitaal
Bomen, ‘het groene kapitaal’, zijn van onschatbare waarde voor onze hele samenleving. Niet alleen in onze gemeente, maar in heel Nederland, in de hele wereld. Zeker vanuit het perspectief van het klimaat en duurzaamheid gedacht! Vanuit de samenleving wordt de roep om bomen beter te beschermen maar ook om erin te investeren, steeds groter en sterker. Met lede ogen zien Lokaal Belang en de vele inwoners van de gemeente aan dat al jaren met regelmaat gezonde bomen gekapt worden. Soms ook op een grootschalige wijze. Deze grootschalige bomenkap vond en vindt bijvoorbeeld plaats in het Schaffelaarse bos, maar ook in ontwikkelingsgebieden als de Wikselaarse Eng, Wildzoom en de Lunterseweg. Dat kan anders, dat moet anders. De mindset in de gemeente over bomen zal moeten veranderen. Bomen moeten worden gerespecteerd en veel meer op waarde worden geschat. (Behoud van) Bomen moet worden gezien als ‘verdienmodel’ in het kader van de opname van CO2, productie van zuurstof, waterregulering, afvangen van fijnstof en stikstof, biodiversiteit, uitstraling van de omgeving, voorkomen van hittestress en positieve invloed op de gezondheid van mensen. Lokaal Belang wenst een ‘groene welstandscommissie’ om de plannen van de gemeente waar groen en bomen bij betrokken zijn, beter en duidelijker te toetsen.’
Beheer en regie
Het groene kapitaal dient zoveel mogelijk behouden te blijven. Het beleid is: ‘Behoud van bomen, tenzij…’ Lokaal Belang blijft zich waar mogelijk inzetten om de gemeente Barneveld ertoe te bewegen zich te heroriënteren op de regie over de plannen met- en het onderhoud van de bossen in onze gemeente. Beheerders van bossen, zoals bijvoorbeeld Stichting Geldersch Landschap en Kasteelen (SGLK), hebben de kennis en kunde in huis om de bossen te beheren en te onderhouden. Het SGLK is een maatschappelijke organisatie, wat betekent dat zij ook een maatschappelijke verantwoordelijkheid heeft. Indien de maatschappij wenst dat er geen grootschalige kap mag plaatsvinden, dan zal SGLK dit moeten erkennen en deze lijn moeten volgen. Lokaal Belang vindt dat de regie (de kaders) over de plannen met de bossen bij de raad behoort te liggen. Echter, een grote meerderheid van de gemeenteraad heeft destijds (september 2017) besloten dat de gemeenteraad zich niet wil bemoeien met de bossen.
Bebouwde kom grens en bossen
Lokaal Belang wil, zodra dit mogelijk is, de regie over de bossen in onze gemeente alsnog in handen van onze gemeenteraad stellen. Dit is mogelijk door in het kader van de wet natuurbescherming de bossen binnen de bebouwde kom grens te laten vallen. Lokaal Belang zal zich hiervoor blijven inzetten. Hiermee wordt bereikt dat indien bijvoorbeeld SGLK weer tot grootschalige kap wil overgaan, zij zich hiervoor bij de gemeenteraad verantwoorden en de raad om toestemming moet vragen. Het beheer blijft bij organisaties met ‘kennis en kunde’, maar de regie ligt dan bij de gemeente(raad); geadviseerd door de groene welstandscommissie.
Bomenbescherming
De recreatieve functie van de bossen dient te prevaleren boven de belangen van bosbouw. Mocht er zich een situatie voordoen waarbij grootschalige bomenkap noodzakelijk geacht wordt, dient door de beheerders met onderbouwde argumenten te worden aangetoond waarom bomenkap gerechtvaardigd zou zijn. Onveiligheid en aantoonbare niet te herstellen bomenziekten kunnen reden voor de aanvraag van een kapvergunning zijn. Cultuurhistorische wensen zijn nadrukkelijk geen argument om bomen te kappen. Kortom; zonder aantoonbare argumenten volgt geen vergunning voor kap. Zolang een bestemmingsplan niet onherroepelijk is (bijvoorbeeld door lopende juridische procedures bij de Raad van State en/of besluitvorming in de gemeenteraad) mag het niet zo zijn dat er al uitvoer wordt gegeven aan de kap van groen en bomen gerelateerd aan het bestemmingsplan. De gemeente dient ook hier regie te houden op de totaalontwikkeling om vroegtijdige kap tegen te gaan en daarmee onherstelbare schade te voorkomen. Dit is een maatschappelijke verantwoordelijkheid van zowel gemeente als betrokkenen richting de samenleving.
Bomeneffectanalyse
In een groeigemeente als de onze is het bouwen van genoeg woningen erg belangrijk. Echter, Lokaal Belang vindt dat de kwaliteit van een nieuwe woonwijk voorop hoort te staan. Groen en bomen zijn daar nadrukkelijk een onderdeel van. Lokaal Belang vindt het belangrijk dat voor elk bestemmingsplan waar sprake is van mogelijke kap van bomen een Bomeneffectanalyse (BEA) door boomspecialisten wordt uitgevoerd. Dit met als doel het bestaande arsenaal grote bomen zoveel mogelijk te behouden dan wel de plannen zodanig aan te passen zodat bestaand groen behouden blijft. De bestaande omgeving moet dus veel meer gerespecteerd worden. Een projectontwikkelaar neemt voorafgaande aan de plantontwikkeling kennis van deze BEA en wordt verplicht om gezonde en toekomstbestendige bomen zo veel mogelijk, te weten voor 75%, te behouden. Tevens worden de projectontwikkelaar dwingende bouwvoorschriften gegeven voor het beschermen van te behouden bomen en hun ondergrond tijdens de bouw. Mocht het % echt niet haalbaar zijn; dan moet de projectontwikkelaar onderbouwd aangeven wat hiervan de reden is, op welke wijze er toch is getracht bomen in te passen in het plan en op welke wijze de ontwikkelaar bomen zal compenseren. Deze compensatie kan op diverse manieren vormgegeven worden waarover overleg mogelijk is. Op deze compensatie zal nadrukkelijk worden toegezien en gehandhaafd.
Bomenplan
Bomenverordening en criteria
De nu geldende APV (Algemene Plaatselijke Verordening) vindt Lokaal Belang niet voldoende om ons groene kapitaal te beschermen; dat heeft de praktijk van de afgelopen jaren uitgewezen. Er blijven zich continu (toegekende) kapaanvragen aandienen waarbij het de vraag is welke criteria nu doorslaggevend zijn. Willekeur moet worden voorkomen. Daarom moet een bomenverordening worden opgesteld met heldere, toekomstbestendige en duurzame criteria die ook voor inwoners helder zijn. De gemeente moet meer redeneren vanuit de visie van de waarde van bomen voor de samenleving als geheel en duurzaamheid en niet zuiver alleen op basis van individuele wensen. Het honoreren van kapaanvragen ten behoeve van zonnepanelen, is in onze ogen in het kader van duurzaamheid, het paard achter de wagen spannen en zou niet zomaar mogelijk moeten zijn. Dit geldt ook voor kapaanvragen in het geval van vermeende overlast van bladafval. Lokaal Belang is tegen het kappen van bomen tijdens het broedseizoen en wil hiervoor striktere richtlijnen en achten wij toezicht noodzakelijk. De kans op verstoring van nesten moet zo klein mogelijk gehouden worden. Alleen in uitzonderlijke gevallen, bijvoorbeeld als de veiligheid in het geding is, zou er gekapt mogen worden. Daarom willen wij dat er bij de vergunningsaanvraag aanvullende voorwaarden worden opgenomen om kap tijdens het broedseizoen zoveel mogelijk te voorkomen (waarbij van tevoren een goede inventarisatie wordt uitgevoerd).
Herplantplicht en compensatie
Verder wil Lokaal Belang een betere monitoring op de herplantingsplicht. Het is nu te onduidelijk of, waar en hoe de herplantingsplicht vormgegeven wordt. De controle en handhaving hierop moet beter. Herplant of compensatie dient binnen een half jaar gerealiseerd te zijn, tenminste bij het eerstvolgende plantseizoen (maart of november).
Investeren in bomen
De hoeveelheid openbaar groen moet worden vergroot en dan met name het aantal bomen. Er zijn in de gemeente Barneveld en ook in Nederland, meer bomen verdwenen dan bijgekomen. Lokaal Belang wil dan ook dat er voor iedere boom die zou worden gekapt een boom wordt geplant; een toekomstbestendige boom die van enige omvang is. Verder zal Lokaal Belang zich blijven inzetten de gemeente Barneveld te motiveren elke gelegenheid aan te grijpen extra bomen in onze gemeente te (laten) planten of de mogelijkheden en kansen daartoe, te vergroten. Bijvoorbeeld door het proactief gebruikmaken van subsidies of door het meedoen aan acties van diverse organisaties. De gemeente houdt landelijke acties daar waar het gaat om aanplanten van bomen goed in de gaten en sluit aan daar waar mogelijk.
Stichting Bomenmakelaar
Lokaal Belang ziet bijvoorbeeld kansen voor de gemeente in relatie tot de Stichting Bomenmakelaar. Regelmatig worden gezonde volwassen bomen gekapt omdat ze in de weg staan bij een project, bijvoorbeeld een bouwproject of wegwerkzaamheden. Tegelijk zijn er weer andere gemeenten of projectontwikkelaars die graag volwassen bomen willen planten in een project. Stichting Bomenmakelaar biedt een oplossing door aanbod en vraag bij elkaar te brengen. Gezonde volwassen bomen hoeven niet gekapt te worden, maar worden verplaatst en zetten hun leven voort op een nieuwe plek. Lokaal Belang ziet hier nadrukkelijk kansen voor de gemeente en wenst een actieve samenwerking met deze organisatie daar waar mogelijk.
Boomfeestdag
Lokaal Belang heeft de afgelopen jaren elk jaar rondom ‘Boomfeestdag’ een boom geschonken en geplant en zal hiermee doorgaan om zo een signaal af te geven en een concrete bijdrage te leveren aan groen in de samenleving. Lokaal Belang ziet graag dat de gemeente ook actief, in samenwerking met anderen zoals scholen, meedoet aan deze dag die naast een concrete bijdrage aan openbaar groen, tevens van symbolische waarde is.
Petitie bomenkap
In 2020 heeft Lokaal Belang volop aandacht gevraagd voor onnodige en massale bomenkap in de gemeente Barneveld. Vele inwoners uit verschillende dorpen hebben onze petitie ondertekend.
4.2 Onderhoud en beheer
Inwoners hechten, terecht, veel waarde aan een schone en verzorgde omgeving. De gemeente zet zich in om het openbaar groen te onderhouden en te beheren. Een kosten-baten afweging hoort daarbij. Dat betekent ook dat als het goedkoper, efficiënter en beter is om de gemeente zelf het beheer te laten doen, dat moet gebeuren. Echter, als dat beter door een ander gedaan kan worden, moet de gemeente dat niet laten. Daarbij is het van belang dat de uitvoerder flexibel en servicegericht in zijn taakopvatting is. Mochten er zich situaties voordoen waarbij snel handelen vereist is, dan moet dit ook gebeuren. De schone, nette maar ook veilige omgeving is hierin leidend. Daar waar inwoners willen participeren in het onderhoud van openbaar groen, moet dit mogelijk zijn. De gemeente blijft echter eindverantwoordelijk.
Onkruidbestrijding
Lokaal Belang wil dat het onderhoud van het (hoge) openbaar groen en de onkruidbestrijding de komende jaren geïntensiveerd worden. Daarbij willen wij ook aandacht voor hoog onkruidbestrijding ter plaatse van kruispunten in het binnen- en buitengebied en in de bermen. Dit ter bevordering van de verkeersveiligheid. Onkruid dient kordaat te worden bestreden waarbij adequate bestrijdingsmiddelen die aantoonbaar niet schadelijk zijn voor het milieu, ruim ingezet worden.
Bomeninspectie
Het onderhoud en inspectie bomen moet, in het belang van veiligheid en langer behoud, op een regelmatiger basis worden vormgegeven dan de afgelopen jaren. Indien inspectie en onderhoud te vaak en te veel achterwege blijft, heeft dat een negatief effect op het openbaar groen. In het slechtste geval moet er onnodig gekapt worden, terwijl dat voorkomen had kunnen worden. In het geval van mogelijke kap van een grote, omvangrijke en sfeerbepalende boom moet tenminste een uitvoerige boominspectie door een boomspecialist hebben plaatsgevonden. Indien er twijfel bestaat wordt een second opinion aangevraagd en uitgevoerd.
Maaibeleid
Het nieuw ingevoerde maaibeleid dient geëvalueerd te worden en op basis van ervaringen en (indien gemelde) klachten aangepast te worden. Indien het nieuwe maaibeleid leidt tot verspreiding van schadelijke onkruid/plantensoorten dient op die locaties een nadere evaluatie plaats te vinden en aanpassingen doorgevoerd te worden. Het is van belang dat bij het maaien rekening gehouden wordt met een verantwoorde balans tussen kwaliteit en het versterken van biodiversiteit.
4.3 Investeren in groen en openbare ruimte
Groen in woonwijken
Lokaal Belang wil investeren in het aandeel ‘groen’ in bestaande en nieuwe woonwijken. Dat betekent dat bij nieuwbouwplannen er nadrukkelijk moet worden stilgestaan bij de kwantiteit én kwaliteit van ‘groen’. Lokaal Belang realiseert zich dat er diverse ‘functies’ (wonen, infrastructuur, spelen, groen etc.) in een nieuwe wijk aanwezig moeten zijn. Er moet een goede balans tussen deze functies gevonden worden. Ondanks de grote vraag naar woningen, wil Lokaal Belang kwalitatief mooie woonwijken met groen laten ontstaan. Niet alleen met oog voor zoveel mogelijk woningen in een wijk, maar ook met oog voor kwalitatief hoogwaardig groen zoals bomen en struiken waar inwoners van kunnen genieten. Dat betekent dat projectontwikkelaars vooraf nadrukkelijk stilstaan bij het bestaande groen in de te ontwikkelen omgeving en alles op alles zet zoveel mogelijk groen te behouden.
Groen in Barneveld
Door inwoners en ondernemers is op eigen initiatief gewerkt aan het vergroenen van het centrum door middel van geveltuintjes. Daar hebben wij veel waardering voor. Toch liggen er nog veel kansen en wensen om het centrum meer te vergroenen. Plaatselijk Belang Barneveld heeft daarvoor een ambitieus plan gepresenteerd. Lokaal Belang vindt dat dit plan nadrukkelijk en waar mogelijk geïntegreerd moet worden in het centrumplan Barneveld. Een goed voorbeeld en een grote wens is het plaatsen van grote bomen. Daarnaast moet er veel aandacht zijn voor het behoud van bestaand groen, ook in bestaande (oudere) woonwijken. De aanwezige bomen aldaar voldoen misschien niet geheel meer aan de inzichten van nu bijvoorbeeld als het gaat om bomen op de grens van gemeentelijke en particuliere grond. Dit mag echter niet een reden zijn om die betreffende bomen zonder meer te kappen. Want op deze manier verdwijnt waardevol groen en dat is in het kader van bijvoorbeeld hittestress en waterhuishouding een slecht idee.
Groene herinrichting Oldenbarneveldplein
De huidige inrichting van het Oldenbarneveldplein levert veel problemen op zoals geluidsoverlast (het versteende plein is een klankkast) en hittestress in de zomer, wind/onguur in de winter. Het plein is oorspronkelijk bedoeld als centrale groene ontmoetingsplek voor de wijk; een prettige plek om te vertoeven voor wijkbewoners en de bewoners aan het plein. Om dit te bereiken zal het plein grondig moeten worden aangepast o.a. door meer bomen en groen aan te brengen. Bomen en struiken dempen geluid enigszins, gaan hittestress tegen en vergroten de biodiversiteit. Daarbij heeft een groene leefomgeving een positief effect op de lichamelijke en psychische gezondheid en het leggen van sociale contacten in de buurt. Lokaal Belang vindt dit een belangrijk project waarin geïnvesteerd mag worden. Medewerking en ondersteuning vanuit de gemeente zijn nodig om tot een toereikende, spoedige uitvoering te komen.
Opwaardering en vergroenen Kampstraat
De Kampstraat is een belangrijke entree van het centrum van Barneveld, met name voor voetgangers vanaf het station. De huidige inrichting en uitstraling van de Kampstraat is weinig aantrekkelijk en voldoet niet in het kader van kwaliteit en gastvrijheid. Lokaal Belang vindt dat de Kampstraat dan ook op korte termijn een flinke opknapbeurt behoeft en heeft zich hier al eerder voor ingezet. Gedacht kan worden aan het doorleggen van het straatwerk vanuit de Nieuwstraat, investeren in aanplanting van groen en het ondergronds maken van de containers. Een mooie, uitnodigende entree zal het hele centrum ten goede komen.
Groen in Voorthuizen
De Dorpsvisie van Voorthuizen, opgesteld door de Voorthuizenaren is een prachtig plan met hele goede ideeën over hoe Voorthuizen mooier gemaakt kan worden. Groen is voor Voorthuizen een zeer belangrijk en gewenst thema. Het centrum van Voorthuizen is niet groen genoeg en Lokaal Belang wil dat er zo snel en zo ruim mogelijk geïnvesteerd gaat worden in de vergroening hiervan. Er is een BUURbook Voorthuizen Centrum in het leven geroepen, waarin inwoners hun zegje kunnen doen als het gaat om de inrichting van hun dorp en dat is een goede zaak. Daarnaast moet de aanleg van de befaamde ‘Groene Slinger’ zo snel mogelijk worden gestart, want Voorthuizen wacht al veel te lang op vergroening van hun dorp. De Groene Slinger vormt vanaf het Molenveen een mooie verbinding tussen noord en zuid. Met de aantasting van het groene hart, Het Pastoriebos, zal helaas een flink deel van het groen in Voorthuizen verloren gaan. Lokaal Belang zal zich blijven inzetten op het behoud van groen en het mooie groene dorpsgezicht. Daarom moet er voorzichtig worden omgegaan met het aanwezige groen zoals in het Johannabos. In het kader van de mogelijke komst van een tweerichtingenfietspad aan de Rembrandstraat, dreigt er mogelijke kap van de platanen aldaar. Lokaal Belang zal alles op alles zetten om dit te voorkomen.
Groen in Stroe
Ook in het centrum van Stroe vindt Lokaal Belang dat er te weinig groen is. Lokaal Belang wil daar vooral investeren in groen rondom het plein. Lokaal Belang wil dat de gemeente in overleg met Plaatselijk Belang beziet waar en hoe het centrum van Stroe verder vergroend kan worden.
Groene schoolpleinen en infiltratie- en buffermogelijkheden
Waar mogelijk dient de gemeente de scholen de mogelijkheid te bieden bestaande schoolpleinen te vergroenen, dan wel nieuw aan te leggen schoolpleinen groen in te richten en verstening tegen te gaan. Het is van belang dit in nauw overleg met de scholen zelf te doen en dat dit op basis van vrijwilligheid is. Wadi’s zijn doeltreffend om wateroverlast te voorkomen in woonwijken. Gewaakt dient te worden om speelterreinen in de directe nabijheid te situeren, om te voorkomen dat kinderen in het (vaak ernstig met dierlijke ontlasting vervuilde) water van volgelopen wadi’s gaan spelen.
Gratis openbaar toilet
Het vinden van een gratis openbaar toilet voor inwoners van onze gemeente in winkelgebied Voorthuizen en Barneveld en voor gasten die onze dorpen bezoeken, is lastig. Bij gastvrijheid hoort ook het bieden van een adequate en behulpzame voorziening van een openbaar toilet. Daarom heeft Lokaal Belang zich ingezet om dit te verbeteren en dat onze gemeente gaat zorgen voor een openbaar gratis toiletgebouw in zowel het winkelgebied van Voorthuizen als in Barneveld en niet onbelangrijk: toegankelijk voor iedereen. Echter, de huidige faciliteiten zijn meestal niet gratis en dat is een gemiste kans. Lokaal Belang ziet graag een aanpassing van deze bestaande faciliteiten en uitbreiding daarvan op tenminste de Kapteijnstraat in Barneveld. Verder is het van belang, zeker voor mensen met een maag-darmaandoening, dat deze faciliteiten snel te vinden zijn. Daarvoor bestaat de ‘Hoge Nood-app’. Lokaal Belang ziet graag dat deze app aangevuld wordt en nadrukkelijker onder de aandacht gebracht wordt.
Inzet voorkoming lage vliegroutes over de gemeente Barneveld
De kernen Garderen, Kootwijk, Kootwijkerbroek, Stroe en Voorthuizen en omliggende gebieden, worden nog steeds in hun rust bedreigd door de mogelijke komst en eventuele uitbreiding van de vliegroutes vanuit vliegveld Lelystad. De afgelopen jaren stonden de ontwikkelingen op dit onderwerp niet stil, maar het is nog steeds ongewis wat de toekomst brengen zal. Lokaal Belang blijft het onwenselijk vinden dat vliegtuigen, zoals in de plannen voorgesteld, zo laag over onze gemeente zouden gaan vliegen. Dit geeft geluidsoverlast en schaadt daarmee het welzijn van mensen te veel. Lokaal Belang wil dat het college een intensieve lobby aangaat ter voorkoming van deze lage vlieghoogtes en zich aansluit bij bestaande partijen die hetzelfde nastreven.
