LB alternatieve energiemix 2.0
Lokaal Belang heeft in 2018 al een alternatieve energiemix gepresenteerd en in maart 2020, geupdatet (zie onder). Deze alternatieve energiemix is nog steeds actueel! Zeer recent, februari 2022, zijn er belangijke besluiten genomen door de Tweede kamer (zie onder).
Met deze mix aan energiebronnen wordt circa 2096 TJ energie opgewekt; veel meer dan de 880 TJ wat de gemeente nu als doel heeft. Ja, bijna twee en een half keer zoveel en ruim 47% van het totale geschatte energieverbruik. Er wordt ingezet op vele zonnepanelen, enkele zonneparken, mono-mestervergisting en geothermie (aardwarmte).
Windmolens zijn onwenselijk in onze gemeente Barneveld en ook niet nodig. Iets dat anderen willen doen voorkomen. Het gaat er om dat de gemeenten aan overheden laat weten op welke wijze zij duurzame energie gaan opwekken. Niet de manier waarop; dat is een keuze.
Lokaal Belang voorziet met deze energiemix in duurzame oplossingen op zowel korte- middel- en lange termijn. Daarnaast zien wij graag een open blik, een actieve houding en inzet om ontwikkelingen op andere gebieden zoals groen gas en waterstof nauwkeurig te volgen en op in te spelen.
Toelichting
Uit onderzoek is gebleken dat de gemeente Barneveld totaal ongeveer 4400 TJ per jaar verbruikt.
1. Zonnepanelen
- Denk hierbij bijvoorbeeld aan zonnepanelen op grote daken, parkeerterreinen, bedrijventerreinen, stortplaatsen, geluidschermen langs wegen enz.
- Zonneladder Barneveld (10-7-2019) gaat uit van 650.000 panelen in 2030 inclusief zonneparken, maar noemt daarin bijvoorbeeld niet mee de mogelijkheden van asfaltcollectoren en gevelbekleding.
- Lokaal Belang heeft op 15-4-2019 gepleit voor een serieus onderzoek aangaande de mogelijkheden voor asfaltcollectoren. Het college kwalificeerde dit toen als ‘interessant’ waarbij zij deze optie bij de ontwikkeling van duurzaamheidsopties voor infrastructuur in de gemeente Barneveld willen betrekken (3-6- 2019).
- Gelet op de vele innovaties inzake zonnepanelen lijkt het Lokaal Belang goed mogelijk dat het werkelijke aantal in 2030 hoger uitkomt.
2. Zonneparken
- De gemeente Barneveld heeft circa 9300 ha landbouwgrond (bron: CBS en structuurvisie buitengebied Barneveld).
90 ha is dus minder dan 1 % hiervan (0,97%) en circa 0,5% van de totale oppervlakte van de gemeente.
In ‘RES Foodvalley concept-bod 8-2-2020 duurzame opwek’ wordt zowel het benutten van 1% als 5% van de totale oppervlakte als optie genoemd. Lokaal Belang vindt de hoeveelheid van 90 ha daarom redelijk. - Lokaal Belang is, daar waar mogelijk, voorstander van het 'dubbelgebruik'; het plaatsen van zonnepanelen op hoge(re) frames opdat b.v. schapen er onderdoor kunnen grazen of mogelijkheden voor het telen van gewassen.
- Rondom zonneparken zouden er wellicht strategisch bomenrijen geplaatst kunnen worden om de zonneparken, indien gewenst, wat aan het zicht te onttrekken.
3. Vergelijking zonneparken en windmolens
- Ter vergelijking een voorbeeld: volgens de energievisie Regio Foodvalley levert 1 windmolen van 3 MW 6600 MWh (=23,76TJ) op.
- Dus 4 molens van 3MW (12MW) leveren 95,04 TJ op. Naarmate windmolens groter zijn en er meer wind is, kunnen zij meer TJ’s opleveren.
- 4 windturbines hebben een ruimtebeslag van circa 100 ha. Lokaal Belang ziet liever tenminste 90 ha aan zonneparken. 90 ha aan zonneparken leveren namelijk 333 TJ aan energie op. Zonneparken leveren dus ruim 3,5 keer zoveel energie op als 4 windturbines. Lokaal Belang ziet deze zonneparken dus als een uitstekend alternatief voor windturbines.
4. Mono-mestvergisters
- Door de veehouderij in de gemeente Barneveld wordt jaarlijks 700.000 ton mest geproduceerd. Een vergister die 200.000 ton mest vergist, heeft een energieopbrengst van plusminus 160 TJ (bron: Energievisie gemeente Barneveld). En dat is heel veel vergeleken met een windmolen die 23,76 TJ per jaar oplevert; maar liefst 6,5 keer zoveel. Bovendien staan ook voor wat betreft deze vergisters de ontwikkelingen niet stil, waardoor de toepassingsmogelijkheden verbeteren.
- Lokaal Belang vindt het wenselijk dat er in Barneveld een of meerdere van deze vergisters komen; althans dat de mogelijkheid hiervan serieus wordt onderzocht. Randvoorwaarden zijn wel dat zo’n vergister op goede wijze infrastructureel kan worden ingepast en dat er geen stankoverlast ontstaat. Technisch gezien moet dit mogelijk zijn. Daarnaast moet het niet zo zijn dat agrariërs gedwongen worden investeringen te doen terwijl anderen profiteren. Dit moet op een eerlijke manier geregeld worden.
5. Ontwikkelingen op het gebied van duurzaamheid: groen gas en waterstof
- De ontwikkelingen op het gebied van groen gas en waterstof gaan razendsnel en zijn hoopgevend:
"Volgens de netbeheerders zijn groen gas en groen waterstof om huizen mee te verwarmen, de brandstoffen van de toekomst. Groen gas kan worden gemaakt uit biomassa, gft-afval of mest. Waterstof wordt nu doorgaans gemaakt uit aardolie, maar het is ook ‘groen’ te produceren door elektrolyse als de benodigde elektriciteit wordt opgewekt met windturbines en zonnepanelen. De netbeheerders vinden dat er veel meer aandacht moet komen voor de productie van deze twee gassen, want een groot deel van Nederland kan niet zonder.
,,Waterstof zal ook broodnodig zijn om energie op te slaan’’, is de overtuiging van Slootweg (directeur netstrategie bij netbeheerder Enexis Groep en hoogleraar Smart Grids aan de TU Eindhoven). In de zomer is er een overvloed aan zon, maar nauwelijks vraag naar warmte. Op echt koude dagen kan waterstof dat in de zomer is geproduceerd, worden gebruikt voor de verwarming.’’ Groen gas en groen geproduceerd waterstof zijn CO2-neutraal. Vooral waterstof is de ultieme milieudroom: bij verbranding ontstaat alleen zuivere waterdamp.
Slootweg wijst erop dat het 125.300 kilometer lange netwerk van gaspijpen in de bodem kwalitatief heel goed is en grotendeels al geschikt is voor waterstof. In Lochem werkt netbeheerder Liander aan een proef waarbij waterstof door de gasleidingen gaat naar een wijkje monumentale huizen waar een warmtepomp of stadsverwarming geen optie is. Die huizen krijgen een voor waterstof geschikte cv-ketel en het gasfornuis wordt vervangen door een inductiekookplaat" (bronnen o.a.: artikel AD 9-3-2020 en artikel Vastgoed Actueel 9-3-2020). Lokaal Belang wil dan ook graag dat de gemeente Barneveld actief meedoet met deze ontwikkelingen en daarop inspeelt.
Daarnaast vinden wij het belangrijk dat geen enkele woningeigenaar die een gasaansluiting heeft, gedwongen wordt om 'van het gas af te gaan' en de aansluitingen en gasleidingen moet opgeven zoals dat bijvoorbeeld in Utrecht gebeurt.
Lokaal Belang is tot slot van mening dat deze energiemix een goed en gedegen uitgangspunt vormt richting de RES, de Regionale Energie Strategie, waarbij de gemeente Barneveld moet laten zien op welke manier er gewerkt wordt aan duurzame energieopwekking. De gemeente spreekt in een memo over windturbines met een totaal van 12 MW aan energieopwek, wat overeenkomt met onze berekeningen 'vergelijking zonneparken en windturbines'.
6. Geothermie (aardwarmte)
- In onze energiemix uit 2018 hebben wij uitgebreid stilgestaan bij de mogelijkheden die geothermie (aardwarmte) biedt. We zijn ook ingegaan op vragen die er over dit onderwerp leven en hebben een informatieavond georganiseerd. Er zijn tal van ontwikkelingen op dit gebied. De overheid heeft vele miljoenen voor onderzoek vrijgemaakt (22 miljoen). In 2019 en 2020 zijn er boringen in de gemeente Barneveld geweest om te bezien welke kansen er zijn. Lokaal belang heeft al meerdere maken gevraagd naar de uitslagen en wij verwachten die binnenkort (zomer 2022). Wij geloven in die kansen. Natuurlijk staat er niet direct een centrale, maar onze energiemix biedt genoeg korte termijn oplossingen.
- Goed nieuws is dat zeer recent, 22 februari 2022, door de Tweede Kamer de Mijnbouwwet is aangenomen met tevens voor de geothermiesector erg belangrijke moties en amendementen. Dit zijn voorstellen over bijvoorbeeld vergunningen, veiligheid (ook in relatie tot drinkwater), ondersteunen van de geothermiesector bij het realiseren van standaarden, garantiefonds voor geothermiebedrijven, onafhankelijk wetenwschappelijk kennisporgramma geothermie en meer. Zeer mooie en hoopvolle ontwikkelingen (links zie onder).
Links:
RES Foodvalley concept-bod 2020:
https://www.regiofoodvalley.nl/fileadmin/energietransitie/20200213_VOORLOPIG_concept-bod_duurzame_opwek_RES_Foodvalley.pdf
Groen gas en waterstof 2020:
https://www.ad.nl/wonen/bijna-helft-oudere-huizen-steenkoud-zonder-gas~a1e7c0f5/?utm_source=email&utm_medium=sendafriend&utm_campaign=socialsharing_web
https://www.vastgoedactueel.nl/vier-op-de-tien-woningen-kunnen-niet-van-het-gas-af/
Asfaltcollectoren 2019:
https://www.lokaal-belang.com/schriftelijke-vragen-asfaltcollectoren-en-svz-geothermie
Zonneladder 2019:
https://ibabsonline.eu/Agenda.aspx?site=barneveld&agendaid=534a54c1-edf3-4ca8-88f7-bca0fb9545ff&FoundIDs=&year=2019
Startnotitie energievisie RFV 2018:
https://www.regiofoodvalley.nl/actueel/nieuws/schouders-onder-energietransitie
Geothermie en energiemix 2018:
https://www.lokaal-belang.com/lokaal-belang-presenteert-haar-energiemix
https://www.lokaal-belang.com/verslag-informatieavond-geothermie
Energievisie 2015
http://energieloketbarneveld.nl/wp-content/uploads/2016/10/Energievisie-Investeren-in-Barneveldse-Bronnen.pdf
Structuurvisie buitengebied 2011:
https://gis.barneveld.nl/plannen/NL.IMRO.0203.1131-/NL.IMRO.0203.1131-0002/d_NL.IMRO.0203.1131-0002.pdf
Artikel aangenomen Mijnbouwwet Tweede Kamer, 22 februari 2022
https://geothermie.nl/index.php/nl/actueel/nieuws/1024-mijnbouwwet-met-meerderheid-stemmen-aangenomen
Plenaire stemmingen Tweede Kamer, moties en amendementen, 22 februari 2022
https://debatdirect.tweedekamer.nl/2022-02-22/stemmingen/plenaire-zaal/stemmingen-15-02/markeringen
