Schriftelijke vragen LB over het financiele beleid en mogelijke gevolgen daarvan
Geacht College,
Op basis van de organisatieverordening van de gemeenteraad artikel 42, stelt de fractie van Lokaal Belang schriftelijke vragen aangaande het financiële beleid en mogelijke gevolgen daarvan voor inwoners en ondernemers om te kunnen voldoen aan de eisen die de Provincie aan de gemeente Barneveld heeft gesteld in het kader van het financieel toezicht in het kader van de Arhi-procedure.
De laatste tijd hebben wij meerdere keren stilgestaan bij een aantal financiële beleidskeuzes van het college. Dit ook in het licht van de mogelijke herindeling met de gemeente Scherpenzeel, het sinds 26 januari jl. geldende preventieve toezicht en de opdracht vanuit de Provincie om ‘schoon door de poort te komen’. Dit betekent dat ons financieel meerjarenperspectief in de komende Kadernota over de gehele linie sluitend moet worden gemaakt, waarbij incidentele dekking voor structurele kosten niet langer is toegestaan. Na diverse commissie- en raadsvergaderingen blijven wij met een aantal prangende vragen zitten. Enerzijds omdat wij niet op al onze vragen een helder antwoord kregen, anderzijds vanwege het antwoord zelf.
Wij staan een degelijk en sluitend financieel beleid voor; ‘het huishoudboekje van de gemeente op orde’. Dit is van belang voor onze inwoners en ondernemers. Het gaat tenslotte om belastinggeld en elke euro kan maar een keer worden uitgegeven. Het hebben van voldoende geld nu en in de toekomst is een randvoorwaarde voor het kunnen uitvoeren van gemeentelijk beleid en het kunnen bieden van allerlei voorzieningen aan onze burgers en bedrijven en vindt Lokaal Belang zeer belangrijk. Staat dit huishoudboekje onder druk?
- Financieel toezicht ihkv Ahri-procedure
a. Wij hebben begrepen dat de Arhi-procedure elk moment stopgezet kan worden.
Bijvoorbeeld dat
-GS zou kunnen besluiten dat de huidige ontwikkelingen m.b.t. samenwerking met de gemeente Barneveld aanleiding zijn om geen Herindelingsadvies voor te leggen aan PS;
-PS zou kunnen besluiten het Herindelingsadvies niet vast te stellen;
-de minister, al dan niet op basis van het advies van de Raad van State, kan besluiten om geen wetsvoorstel in te dienen;
-de Tweede Kamer het wetsvoorstel kan afwijzen etc.
Klopt dit?
b. Wij hebben ook begrepen dat zodra de Ahri-procedure is stopgezet, automatisch van rechtswege en direct, het financieel toezicht vervalt. Klopt dat?
- Begroting (nettoschuldquote, solvabiliteit, reserves: Bijlagenboek D2B blz. 31-34)
a. Wat is de reden dat u diverse mutaties, effecten en ontwikkelingen van financiële kengetallen, belangrijk voor ons als raad om duiding te geven aan de financiële positie van de gemeente, niet inzichtelijk heeft gemaakt in Programmabegroting 2021 in november 2020?
b. Hoe verklaart u het verschil van -7,5 miljoen euro ten aanzien van de reserve ten opzichte van de Programmabegroting 2021 (85,2 miljoen in uw begroting vs. 77,7 miljoen zoals berekend door de Provincie)?
c. Zijn wij als raad in november 2020 volledig genoeg geïnformeerd?
- Woonlasten en belastingen: HO, D2A (blz. 38-43)
De lastendruk is in de gemeente Barneveld ‘gemiddeld’ ten opzichte van vergelijkbare gemeenten. Echter, de Provincie geeft aan dat onze gemeente een ‘onbenutte belastingcapaciteit’ heeft van maar liefst 7,8 miljoen (blz. 39). Wij lezen verder op blz. 42-43 over de lastenontwikkeling na de herindeling; die stijgen voor onze inwoners. Er staat ook bij dat er nog géén rekening is gehouden met de maatregelen die de gemeente Barneveld moet nemen om ‘schoon door de poort te komen’.
a. Klopt onze analyse, dat om ‘schoon door de poort te komen’, wij grofweg 3 opties hebben: bezuinigen, belastingverhoging of een combinatie van beide?
b. Moeten inwoners en ondernemers rekenen op een belastingverhoging?
c. Moeten zij rekenen op bezuinigingen op b.v. voorzieningen zoals bijvoorbeeld de bibliotheek, de muziekschool, het Schaffelaartheater etc.?
d. Het zou kunnen betekenen dat wij van een ‘gemiddelde lastendruk’ naar een hogere belastingdruk gaan. Deelt u deze conclusie?
e. Vandaag werden de woonlastencijfers 2021 van Coelo gepubliceerd. In onze gemeente wonen er gemiddeld 2,6 mensen in een huis (bron: allecijfers.nl) We constateren dat (zie bijlage) de verschillen tussen de gemeente Scherpenzeel en de gemeente Barneveld minimaal zijn. Echter, wij moeten nog ‘schoon door de poort’. Scherpenzeel heeft voor de jaren 2022, 2023 en 2024 een lastenverhoging afgekondigd van 6 % inclusief inflatiecorrectie. Kan het college garanderen of zich tenminste tot het uiterste inspannen om de lasten voor de inwoners en ondernemers van de gemeente Barneveld op min of meer hetzelfde niveau te houden als voor de inwoners van Scherpenzeel?
f. De Provincie gaf aan dat zij de keuzes van de gemeente Scherpenzeel afwijzen vanwege het feit dat zij de lasten voor de inwoners aldaar ‘niet proportioneel’ achten. Daarnaast gaf gedeputeerde Markink opnieuw aan (2 maart) dat de gemeente Barneveld nog een onbenutte belastingcapaciteit heeft van 7,8 miljoen voor bijvoorbeeld de OZB. Welke belastingverhoging vindt u in het licht van de huidige gemiddelde lastendruk proportioneel?
g. Maakt u zich zorgen over een mogelijke overbelasting van onze inwoners en ondernemers, zeker in crisistijd (corona)? Graag een toelichting.
- Wij waren verbaasd over de opmerkingen van zowel wethouder van de Burgwal als wethouder van Daalen in de commissie van 2 maart jl. die aangaven dat we niet zo zwaar moesten tillen aan de mening van de Provincie over de financiën van de gemeente Barneveld. En, u plaatste enige kanttekeningen bij de deskundigheid van de Provincie om de financiën van de gemeente te duiden.
a. Het is toch de ‘corebusiness’ van een Provincie om elke jaar weer de financiën van gemeenten te analyseren en te beoordelen?
b. Bent u het met ons eens dat men erop mag- en moet kunnen rekenen dat in de Provincie kennis en kunde aanwezig is voor de juiste financiële duiding van gemeentelijke cijfers?
c. In die vergadering wekten beide wethouders de indruk dat de kritiek niet zo serieus hoefde te worden genomen en dat wij ons er niet zoveel van moesten aantrekken. Was dat ook uw bedoeling?
d. Heeft u al bezwaar ingediend bij de Provincie? Zo ja, dan ontvangen wij graag een afschrift daarvan. Zo nee, waarom niet? Het is toch van belang dat de verhalen over onze financiën berusten op feiten?
e. Bent u het met ons eens dat als u het voorstel van de thuiswerkregeling en de bovenstaande mutaties, effecten en de ontwikkelingen van de financiële kengetallen in de begroting 2021 had meegenomen, het begrotingsjaar 2021 ook negatief was geweest?
f. Realiseert u zich dat volgens de Beleidskader financieel toezicht van de provincie een gemeente onder financieel toezicht komt te staan als blijkt dat alle jaarcijfers in de meerjarenbegroting negatief zijn? Dus los van een eventuele herindeling?
Het college heeft ervoor gekozen om de maatregelen die nodig zijn voor een structureel sluitende (meerjaren)begroting vooruit te schuiven naar de kadernota, aanstaande juni (besluitvorming).
a. Bent u het met ons eens dat dit betekent dat de te nemen maatregelen, die dus nodig zijn voor de herindeling (‘schoon door de poort’), niet meer door de gemeenteraad en het college kunnen worden meegenomen in een zienswijze die uiterlijk 26 april a.s. moet worden ingediend?
b. Hoe kijkt u naar deze situatie? Ook in het licht van vraag 3.Zo halverwege mei aanstaande zal de concept-kadernota 2022 door u als college worden vastgesteld, inclusief de door u te nemen maatregelen om ‘schoon door de poort te komen’.
Dat is al over 2 maanden. Wij zijn benieuwd wat de ontwikkelingen zijn met uw besluit “samen met de raad aan het werk wil gaan om scenario’s voor een sluitende meerjarenbegroting te realiseren”.
Zoals u bekend heeft Lokaal Belang, o.a. gezien het niet-openbare, niet-duale en semi-bindende karakter van deze samenwerking, al meteen aangegeven niet deel te zullen nemen aan dergelijke samenwerking.
a. Wat zijn de ontwikkelingen hieromtrent?
b. Op welke wijze gaat u de raad hier, transparant, over informeren?
Namens de fractie van Lokaal Belang,
vriendelijke groeten,
Mijntje Pluimers-Foeken
Barneveld, 16 maart 2021
